وبلاگ
اکچویتور پنوماتیکی چیست
اکچویتور پنوماتیکی چیست؟ راهنمای جامع، انواع و کاربردها
اکچویتور پنوماتیکی دستگاهی است که انرژی هوای فشرده را به حرکت مکانیکی تبدیل میکند و در کنترل شیرها، دمپرها و مکانیزمهای صنعتی کاربرد دارد.
اکچویتور پنوماتیکی چیست؟
اکچویتور پنوماتیکی انرژی هوای فشرده را به حرکت مکانیکی تبدیل میکند. حرکت میتواند خطی یا دورانی باشد و معمولاً برای کنترل شیرها، دمپرها و مکانیزمهای صنعتی استفاده میشود.
چرا پنوماتیک؟ در محیطهای قابل اشتعال، اکچویتور پنوماتیکی ایمنی بیشتری دارد زیرا برق یا جرقه تولید نمیکند.
کاربردهای عمومی
- کنترل شیرهای صنعتی در خطوط نفت و گاز
- سیستمهای بستهبندی و مونتاژ صنعتی
- صنایع غذایی و دارویی
- کنترل دمپرها در سیستمهای HVAC
اجزای اصلی اکچویتور
- سیلندر: محفظه حرکت پیستون
- پیستون: تبدیل فشار به حرکت مکانیکی
- شفت خروجی: انتقال حرکت به شیر یا مکانیزم
- فنر برگشت: در مدل Single-Acting
- اورینگها و آببندی: جلوگیری از نشتی هوا
عملکرد اکچویتور
- هوای فشرده وارد پورت دستگاه میشود.
- پیستون حرکت میکند.
- شفت خروجی حرکت را منتقل میکند.
- Single-Acting با فنر برگشت و Double-Acting با هوای سمت مقابل برگشت دارد.
انواع اکچویتور
۱. خطی (Linear)
برای حرکت مستقیم، مناسب شیرهای کشویی و پرسها.
۲. دورانی (Rotary)
حرکت چرخشی، مناسب شیرهای پروانهای و توپی.
۳. Single-Acting
یک جهت با هوا، برگشت با فنر.
۴. Double-Acting
هر دو جهت با هوای فشرده.
مزایا و معایب
مزایا
- سرعت پاسخ بالا
- ایمنی در محیطهای قابل اشتعال
- قیمت مناسب
- نگهداری ساده
- دوام بالا
معایب
- نیاز به کمپرسور و هوای فشرده
- دقت کمتر نسبت به اکچویتور الکتریکی
- احتمال نشت هوا
چگونه اکچویتور مناسب انتخاب کنیم
۱. تعیین نوع شیر
شیر پروانهای یا توپی → دورانی، شیر کشویی یا دیافراگمی → خطی.
۲. محاسبه گشتاور مورد نیاز
گشتاور شیر × ضریب ایمنی (1.2–2)
۳. فشار هوای در دسترس
اکچویتورهای معمول: 4–8 بار.
۴. شرایط محیطی
دمای محیط، خوردگی، ذرات معلق، استاندارد IP و ATEX.
۵. نوع عملکرد Fail-Safe
برای ایمنی، از Single-Acting یا استراتژی پنوماتیک Fail-Safe استفاده کنید.
نصب و راهاندازی
- انتخاب براکت و آداپتور مناسب
- نصب رگولاتور و فیلتر
- تنظیم محدودیتها (End Stops)
- آزمون نشتی و عملکرد
- ایمنسازی با Manual Override و سنسور موقعیت
نگهداری
- استفاده از هوای خشک و تصفیهشده
- بازرسی اورینگها و مهرهها
- آزمایش فنر برگشت (Single-Acting)
- سرویس منظم (هر ۶–۱۲ ماه)
- تعویض قطعات فرسوده با اصلی
